DOKUMENTY ŹRÓDŁOWE POWIĄZANE Z TEMATEM

Przemówienie kanclerza Bernharda von Bülowa wygłoszone w Reichstagu / 1897r. /

Pragniemy w dalszym ciągu trwania przyjaźni, która łączy od dawna Niemcy z Chinami która nigdy dotychczas nie została zakłócona. Ale przesłanką wstępną trwałości tej przyjaźni jest wzajemne poszanowanie obustronnych praw. Wymordowanie naszych misjonarzy było najbliższą i zniewalającą przyczyną naszego wystąpienia, gdyż nie reprezentowaliśmy poglądu, iż ci pobożni ludzie, którzy spokojnie wypełniali swe święte powołanie, mieliby być postawieni poza prawem.

Ale pomijając nawet ten smutny wypadek, mieliśmy przeciw Chinom szereg innych punktów oskarżenia. Mamy nadzieję, że się uda usunąć pomyślnie te oskarżenia na drodze lojalnych rokowań. Nie chcielibyśmy zgodzić na to, aby w Chinach ugruntowało się przeświadczenie, że w stosunku do nas dozwolone jest to, co w stosunku do innych jest zgoła niedopuszczalne.

Musimy domagać się, aby niemiecki misjonarz i niemiecki przedsiębiorca, niemieckie towary, niemiecka flaga i niemiecki okręt były szanowane tak samo jak innych mocarstw. Jesteśmy wreszcie gotowi chętnie wziąć w rachubę w Azji Wschodniej interesy innych mocarstw i pozostajemy pewni w przewidywaniu, że nastąpi również należne zaspokojenie naszych własnych interesów.

Krótko mówiąc: nie chcemy nikogo odsunąć w cień, ale domagamy się też naszego miejsca pod słońcem. W Azji Wschodniej i w Indiach Zachodnich będziemy dążyli do tego, aby, pozostając wierni tradycjom niemieckiej polityki, bez niepotrzebnej ostrości, ale też bez słabości bronić naszych interesów.

Źródło: Teksty źródłowe z historii.